Głównym gmachem administracyjnym Krakowa był zawsze ratusz, z którego, po zburzeniu w 1820, ocalała tylko gotycka wieża. Spośród budynków rynkowych Ratusz wyróżniał się swoją sylwetką: wysoka wieża, zwieńczona kiedyś gotyckim hełmem ze wspaniałym zegarem, z przylegającym korpusem zamkniętym trójkątnym szczytem i spichlerz. Dawniej znajdowały się w nim Izba Pańska, Izba Ławnicza i w podziemiach więzienie z izbą tortur.



Zdobiący wieżę gotycki hełm spłonął w 1680 roku w czasie pożaru wywołanego piorunem. Odbudowę wieży w latach 1683 - 1686 prowadził królewski architekt Piotr Beber. Zaprojektował on nowy, imponujący hełm o charakterze barokowym, ale już bez zegara. Barokowe zwieńczenie wieży przetrwało tylko do 1783 roku. Wówczas rozebrano walący się już hełm i zastąpiono go, ufundowanym przez biskupa Kajetana Sołtyka, skromniejszym zwieńczeniem.



Obecnie wejście do wieży strzeże para lwów, które powstały na początku XIX wieku. U wejścia zachował się gotycki portal z herbem Krakowa i godłem Polski. Na parterze znajduje się niespotykany zestaw gmerków z 1444 roku, jedyny tego typu w Polsce, jest również europejskim unikatem. W wieży, będącej filią Muzeum Historycznego miasta Krakowa, eksponowane są pamiątki dotyczące historii miasta.