Jest to budowla obronna, służąca do zwiększenia ochrony bramy. Składał się z osłoniętego przejścia (tzw. szyi), która łączyła mur obronny z np.: basztą, wieżą, basteją, rondelą, tarasem, bastionem lub rawelinem. Barbakan rozpowszechnił się w średniowieczu i w różnych formach przetrwał do połowy XVIII w. Najstarszy zachowany barbakan w Europie pochodzi z I połowy XIII w. i znajduje się w Carcassonne we Francji. W Polsce zachowały się: barbakan w Krakowie (XV w.), w zamku biskupim w Siewierzu (XVI w.), na Jasnej Górze (XVII w.), natomiast obecny barbakan warszawski jest prawie w całości rekonstrukcją powojenną.