Kamienica Hetmańska to zabytkowa kamienica przy Rynku Głównym nr 17 w Krakowie, zwana również Starą Mennicą.
Należy do najstarszych krakowskich domów, a postawiona została w 2 poł. XIV w. Z tego czasu zachowała się na parterze potężna sklepiona gotycka sala ze zwornikami sklepiennymi ozdobionymi rzeźbą heraldyczną i figuralną; są to przypuszczalne wizerunki Kazimierza Wielkiego i królowej Elżbiety Łokietkówny, siostry Kazimierza Wielkiego.Kamienicę prawdopodobnie postawił lub przebudował w tym czasie Jan z Melsztyna, kasztelan krakowski. Z końcem XIV w. Należała do Piotra Borka, przełożonego królewskiej mennicy. Z tego też czasu mamy – na parterze – gotycki portal wraz z drzwiami. U schyłku XV w. kamienica należała do zamożnej rodziny Beerów, którzy fortuny dorobili się na kopalniach srebra. W 2 poł XVI w. przeszła na własność bankierskiej familii Soderinich. Potem właścicielem stał się Kasper Gutteter i Stanisław Cichowski, a w 2 ćw. XVII w. książę Janusz Ostrogski, który w 1640 sprzedał kamienicę wojewodzie sandomierskiemu Krzysztofowi Ossolińskiemu.Od 1673 r. była w posiadaniu rodziny Branickich z Ruszczy. Przedstawiciel tej familii Jan Klemens Branicki osiągnął w 2 poł. XVII w. godność kasztelana krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego, stąd też pochodzi nazwa kamienicy Hetmańska. Od czasu insurekcji kościuszkowskiej dom zajmowany był na kwatery wojskowe pruskie i austriackie, co przyczyniło się do jej zniszczenia. Od 1816 właścicielem kamienicy został kupiec Anzelm Dzwonkowski, który za radą architektów Szczepana Humberta i Józefa Drachnego przystąpił do odrestaurowania domu; zmieniono wtedy m. in. fasadę. Od 1796 na parterze znajdowała się księgarnia Friedleinów. Tu również na pierwszym piętrze w 1821 Florian Straszewski umieścił loterię liczbową, z której dochody przeznaczono na urządzenie Plant.W 1850 kamienica spłonęła, co upamiętnia napis umieszczony obok XVIII-wiecznego portalu wejściowego. Niebawem po pożarze kamienicę szybko odbudowano. Odbudowa zniszczonego ogniem miasta trwała bardzo krótko. Najpierw gruntownie odrestaurowano Rynek, ul. Grodzką, gdzie skutki pożaru usunięto w ciągu trzech lat, na ul. zaś Wiślnej, Gołębiej, Brackiej trwało to do 1858. W 1878 zmarł tutaj zasłużony prezydent Krakowa, wybitny uczony balneolog Józef Dietl.Kamienicę remontowano w 1916, gruntowną rewaloryzację natomiast przeszła w naszych czasach. W 1988 po ośmiu latach rewaloryzacji oddano kamienicę do użytku. Przywrócono pierwotną fasadę, a fronton budynku zdobi – tak jak przed pożarem w 1850 – attyka z herbem Branickich – Gryfem. Podczas ostatniej restauracji dom ujawnił wiele tajemnic, w tym XIII – wieczne fundamenty, tajne przejście z XIV – wiecznym portalem i gotyckimi drzwiami ze skomplikowanym zamkiem, nadto gotyckie piwnice przedproży, zlikwidowanych w poł. XVI w. Odkryto także w komnacie na pierwszym piętrze gotycki strop drewniany – obecnie jest to sala Rycerska u Wierzynka. Na parterze w jednej z sal znaleziono drewniany gotycki strop z jedną belką zakończoną półpostacią kobiecą i męską.Do 1992 znajdowało się tutaj Muzeum Historii Fotografii, gromadzące unikatowe dagerotypy, stare zdjęcia, aparaty fotograficzne, sprzęt laboratoryjny. Muzeum przeniesiono na ul. Józefitów 16. Obecnie na parterze kamienicy znajduje się Pasaż Hetmański, wychodzący na ulicę Bracką.
