Kopiec Krakusa

Kopiec Kraka lub kopiec Krakusa, znajdujący się w dzielnicy Podgórze jest najstarszym obok kopca Wandy w Krakowie. Ani czas powstania, ani przeznaczenie oraz twórcy kopca, nie są do końca znani. Według legend oraz kronik Jana Długosza, kopiec połączony jest z osobą Kraka, legendarnego założyciela miasta Krakowa. Zgodnie ze zwyczajem władca miał być pochowany na szczycie wzgórza, a kopiec na cześć Kraka wznieśli jego synowie. Badania naukowe podają trzy teorie dotyczące czasu i okoliczności powstania kopca. Pierwsza z nich, opierająca się na badaniach archeologicznych z lat 30 tych XX wieku, przyjmuje że kopiec powstał najwcześniej około 500 lat p.n.e. Przy okazji tych prac badawczych ustalono, że konstrukcja kopca oparta była na wysokim słupie, od którego odchodziły plecione z wikliny przegrody zawierające ubitą ziemię i kamienie. 


Panorama z Kopca Krakusa

Druga teoria opiera się na odnalezionych w górnej partii kopca korzeniach potężnego dębu, oraz znalezionej skuwce typu awarskiego, datowanej na wiek ósmy naszej ery. Profesor Władysław Szafer ocenił wiek ściętego dębu na około 300 lat. Usunięcie dębu wiąże się najprawdopodobniej z początkami chrześcijaństwa na ziemiach polskich, a więc przypada na stulecia IX lub X. Na podstawie tych przesłanek wysnuwa się hipotezę o słowiańskim pochodzeniu kopca i datuje się jego powstanie na VI-VIII wiek. 


Panorama z Kopca Krakusa - od lewej: wieża kościoła św. Józefa w Rynku Podgórskim, duża bryła kościoła św. Katarzyny Medycejskiej na Kazimierzu, w tle Wawel 

Zwiedzając nie tylko kopiec Krakusa ale i Wandy, warto wiedzieć o trzeciej teorii, tłumaczącej powstanie obu kopców. Wiąże się ona z obecnością Celtów na tym obszarze. Wiadomo że w kulturze celtyckiej kopce miały funkcję kultową. Jest też inny ciekawy fakt, natury astronomicznej wiążący oba kopce. Otóź azymut łączący oba kopce jest zgodny z azymutem wschodu słońca w dniu 1 maja. Podobną zbieżność odkryto również w przypadku dwóch kopców znajdujących się w okolicach Przemyśla, przy czym w wypadku tych drugich, azymut jest zgodny ze wschodem słońca 1 listopada. Obie te daty są niezwykle ważne w celtyckim kalendarzu i wyznaczają święta związane z podziałem roku na dwie połowy. Teorie te uwiarygodniają znaleziska po osadnictwie celtyckim w okolicach kopców. 



Słów kilka jeszcze o kopcu Wandy, najmniej zbadanym, choć bardzo zagadkowym. Znajdujący się pomiędzy dzielnicą Nowa Huta, a terenami dawnego kombinatu, sam kopiec ma 14 metrów wysokości, podobnie jak kopiec Kraka. Obecnie na szczycie kopca znajduje się marmurowa rzeźba orła, zaprojektowana przez Jana Matejkę, choć dawniej stała tam figura Wandy. Przypuszcza się że teren wokół kopca zasiedlony był już 2 tys. lat p.n.e.